Zum Inhalt

E Erinnerung ans erschde Winzerfeschd in Bensem

Die Geschichte "E Erinnerung ans erschde Winzerfeschd in Bensem" (Eine Erinnerung an das erste Winzerfest in Bensheim) lässt sich sowohl im Bergsträßer Anzeigeblatt als auch im Werk "Bensemer Plaschderstaa" (Bensheimer Pflastersteine) finden. Im Bergsträßer Anzeigeblatt erschien die Geschichte bereits am 21. Juni 1930, in der Monographie, welche Spenden für das neue Bensheimer Schwimmbad bringen sollte, erst im Februar 1934.

Wie mer neilich inde Zeidunge geläse hot, soll däs Joahr wirrer e Winzerfeschd in Bensem oabgehoalte werrn. Do will ich Eich mol en Spaß vezäihle, der wu mer am erschde Winzerfeschd bassiert is.

Beim erschde Winzerfeschd in Bensem weer ich moiner Drei beinooh zum Merder worrn un deht heit bombesicher im Kiddche hocke, wann unser Katz, die Scheckel, net gewäst weer. Ja sou woahr ich Hannes haaß, däs Dierche hot domols e Menscheläwe un mich vum Zuchthaus gerett. Do gitts goar nix ze lache, veschdanne - Kall, du brauchschd mich goar net sou schääl ouzegucke: däs is die roin Woahret, wu ich do vezäihle duh.

Es woar Sunndoags. Die Sunn hot geblikt, zum erschde mol nooch dem lange Räje vorher. Die Stroaße woarn schwazz vor laurer Mensche. Alles woar rewällig. Wie ich zum Fenschder nausgeguckt häbb, sinn groad zwaa grouße Wäje mit Schellegail zum Feschdzuck gefoahrn. Ich wollt erschd goar net higucke. Dann, offegeschdanne, ich häbb aa zu dene gehäijert, wu gäje däs Winzerfeschd woarn. „Mich sähnse net“, häwwich gesoaht, „dene mobbel ich woas.“ Un ich häbb mer feschd vorgenumme gehatte, an dem Doag net ausem Baijes ze gäih. Wie ich awwer uff aamol soue Leitspeel gesäihe häbb un däs Gewäwwer uff de Gasse, do häwwich gedenkt: „Holla, do bin ich doch mol neigierig, woas gespeelt werd.“ -„Bawett“, häwwich in die Kich nausgerufe, „Bawett, mach dich zerräächt, mer mache zamme in die Stadt noi, ich glaab roin, der Lumbekroom werd doch noch äbbes.“ Do is groad wirrer en Wache an unserm Haus vebei gerumbelt kumme un an alle Ecke un Enne hots getrummelt un gepeffe un Musik gemoacht, als deht e ganz Regiment Saldoare in die Schdadt noimaschiern. Ich bin ganz zwazzelig worrn, weil die Bawett mit ihre Bennelcheskreem net ferdig worrn is. Endlich woarse sou weit un mer sin die Schdadt zamme noi gedrollt.

Wie mer ans Haßloche Haus uffde Maikplatz kumme sin, häwwemer net weirer gekennt vor dere Menschemaß. Däs woar e Gedrik un e Gestumb; es woar wäiklich net mäih schäi. Vun de Auerbächer Stroaß her hots getrummelt un gebloose. „Se kummä! se kummä!“ häwwe die Kinner gekresche. „De Feschdzuk kimmt, awwel kimmter! Wäk do, do häwwich zeerschd geschdanne; wannde dich net per machschd, haawich der die Brill vun de Noas!“ Sou isses niwwer un riwwer gange un däs Gestumb un Gedrick is immer äjer worrn. „Waaschde woas“, häwwich zu moiner Fraa gesoaht, in dem Gedruuwels hoalt ichs net mäih aus; mer schlengele uns do dorch un mache ins Winzerdorf noi. „Hot de Deiwel die Gaas gehollt, konner aa de Bock holle.“ - Bezoahlt, enoi, zwaa Stiehl vewischt, drufsgestellt un de annern iwwer die Kepp wäkgegudt woar aans. -

Do sin aa schun die Vorreirer kumme! Ich häbb nor sou staune misse, woas Bensem do uff die Baa gestellt hot. Ich bin goar net satt worrn ze gucke. „Ja, wann meer Bensemer woas mache, werds woas“ häwwich gedenkt, „däs soll uns mol e anneri Schdadt nochmache!“ Vun dem veele Guckes häwwich awwer en bawaarische Dorschd krieht un ich woar frouh, wie de letschd Wache vebeigerollt is kumme. „Jetz awwer nix wie aan gepätzt!“ häwwich vun moim Stuhl aus de Bawett niwwergerufe. Die hot die Noas gerunzelt un es Maul houchgezoge. „Mach dich nor net lumbisch“ häwwich gesoaht, wie ich näwerer geschdanne häbb. „De Schellebäik hot uns die zwaa Stiehl do gelehnt - aa Ehr is doch die anner wert...“ Die Bawett hot noochgäwwe un mer häwwe zwaa Halwe getrunke. Aus dene zwaa sin viere worrn. Es Winzerdorf hot sich ze fille ougefange. Die Bawett wollt baduh haam. „Dehaam stärwe die meischde Leit“ häwwich gesoaht. „Woas deht dann de Miehlums Schorsch vun aam denke, wammerm net die Gunn ouduh dehn? Du waaschd, der hot uns jeeres Joahr unsern Woi oabgenumme.“ Es hot net lang gedauert, do häwwemer owwe im Miehlum soim Stann gehockt. Wann däs froindliche Freilein mit dem Krollekopp net gewäst weer, mer heehn kaan aanzige Stuhl kricht. Die hot awwer defor gesoigt un mer häwwe uns zu de annern gehockt. Un woas for Leit häwwe do gesoze laurer ächte Bensemer, laurer Kärnbäjer. „Do bassemer hi“. Die Bawett hot genuckt un vun alle Seite hots,Broschd Hannes!“ gerufe. Ans Fortgäih hot do iwwerhaapt kaans mäih gedenkt; aach net, wies Zeit zum Noachtesse woar. Dann em Schambache Frenzel soi Wärschdelchin mit Senfd häwwe de Hunger groad sou geschdillt, wiese de Dorschd gräißer gemoacht häwwe. „Lossen doch wanns ans Drinke gäiht, hot jeerer Dorschd“ hot aaner moiner Bawett zugerufe, wiese mer e poar in die Rippe stumbe wollt, weil ich wirrer en frische Schobbe beschdellt häbb.

Wie die Winzerdenz uffgefierht worrn sinn, bin ich aach emol gude gange, weil ich se mol vunde Neeh betroachde wollt. Do häwwich awwer sou richdig gemäikt, daß ich schun moi Fett gehatte häbb. Ich bin um die Eck gemoacht - do häwwich uff aamol en Doarmel krieht, häwwen Schuß geduh un batsch häwwich uffde Dräbb vum Mohr soiner Woilaab gehockt. Ich häbb geglaabt, daß mich niemand gesähe hett. Do hots awwer schun hinemer gebrillt: „Hannes, nix wie ruff, do sinn aa Bensemer!“ Ich wollt mer nix oumäike losse un bin wie aus Spasserei die Dräbb nuffgegrawwelt. Do hot mich awwer schun de Redels Baschdian am Kanthoake gehatt un hot mich houchgezoge. „Do, mol es Schnudche gedunkt“, horrer gesoaht, wie ich näwerm gehockt häbb. „Der macht aam wirrer allertche. Wann de dodevu e Woistitz voll saifschd, waaschde woas de getrunke hoschd. Däs is awwer nor woas for äschde Bensemer. Hergeloffene reißt der zamme!“ Dodebei horrer uff aan gedeiht, wu am Enn vum Disch gesotze hot. Der hot soin Oarm ums Gloas un soin Kopp uff soiner Hand leihe gehatte. „Den horrer geworffe, sou sterngranadevoll häwwich awwer noch kaan gesähe“ häwwich gesoaht un häbb vor Fraad ussde Disch gebumbt, daß de Woi aus de Schobbegläser geschwabbelt is. Do is der Fremme in die Häih gefoahrn un hot vor Schreck die Aage uffgeresse wie en Molloch. „Sou Bolleraage häwwich doch schun mol gesähe“, häwwich gedenkt. Däs schoint mer en richdige Dollbohrer… ei Dunnerschloag nochemool, mer maant, mer maant roin... Der fremme Kaffruus hot mich noch ganz vegeischdert ougeguckt, dann horrer sich die Aage ausgeriwwelt und hot mich wirrer ougeguckt. Däs is mer doch e bissel kurios vorkumme. „Sie, Mann“, häwwich gefroagt, kennt Ehr mich, orrer?“ Do hot der Fremme uffsteije wolle - awwer die Baa... die Baa häwwe net mäih mitgewollt. Wie en nasser Sack isser wirrer uff soin Stuhl redurgefalle un hot nor noch „Hannes, helf mer doch!“ rausgebroacht. Wie ich die Stimm gehäijert häbb, is mers wie Schubbe vunde Aage gefalle. Däs woar jo de Strikel, moin oalde Kumbaniefeldwäwel, en gebertiger Pälzer. Es woar jo, unner uns gesoat, kaaner vunde beschde gewäst; däs woar en haabuchener Massik däs soag ich Eich nor wann der ausschierig worrn is, hot mer sich gradeliern kenne. Mit aam Wort, es woar en Hoschbes. Awwer - vebei is vebei. Ich häbb mich doch gefraat, wie ichen wirrer mol gesähe häbb. Ich wollt mirrem babble, awwer der hot schun sou schwer geloare gehatt, dasser kaum mäih hot „Babb“ soage kenne. Er hot die Aage zugepäzt un aans, zwaa, drei woorer wirrer oigenoggelt. „Wann der bei sich weer“, häwwich zum Baschdian gesoat, „hett mer der allerhand vezäihle kenne, wu die annern Kumeroore hikumme sin un sou.“ „Ei nemmen doch mit haam“, hot de Redels Baschdian gesoaht, „wann der moje frich ausgeschloofe hot, häbbter noch genunk Zeit zum Babble“. Däs hot mer oigeleicht. „Alla!“ häwwich gesoaht, „alla, mer schaffen haam.“ Däs muß mer jo es Redels losse, es sin laurer gesellige Leit. De Baschdian woar glei debei. Er horren owwe am Buckel genumme un ich häwwen an de Baa vewischt. Awwer wie ichen houch häiwe wollt, horrer mit de Baa geschdrambelt, ich bin ausgeritschd un bin zwische soi Knie geborzelt. Do is de Benners Valdin ze Hilf kumme. Er hot dem Stritzel soi Baa iwwer die Oachsel gehenkt un is vorn wäk gemoacht. De Baschdian is faschd net noohkumme un ich bin vorn nausgedrollt un häbb die Leit wäkgestumbt.

Wiemer an die Eck vunde Hoasegaß kumme sin, is uns en Mann begäjend. Ich glaab, der hot uns for Merder gehoalte, dann der hot uns vun owwe bis unne mirrerer Daschelamp beleicht. „Gäll Se suche wen?“ häwwich ganz heeflich gefroagt. Do horrer mich schun am Schlawiddche gehatte. Er weer en Schutzmann, horrer gesoaht, wie ich mich vunem lous mache wollt. Es hot en Dischbudd gäwwe. Der hot hergebabbelt, ich häbb higebabbelt, uf aamol häwwe dem zwaa Knepp an soiner Munduur gefehlt. Er wollt noch e Maul riskiern, ich häwwem awwer ganz dusemaa gesoaht: „Liewer Freund“, häwwich gesoaht, mach dich nor net zu bekannt, du schäler Quadutterkopp, du aafelliger, sunschd haab ich der aa hi, daß der die Schwoart kracht.“ Er wollt uffmucke, muß debei awwer gestolwert soi, dann uff aamol horrer im Floß geläje. „Nix wie uff die Socke gemoacht“, häwwich gedenkt, wann der sich beim Hirumbele wäih geduh hot, isser imstann un duht mich noch als Zeije ougäwwe, däs weer mer doch ze jouker. Ich bin die Gaß nunnerkajakert un fort woar ich.

Wie ich an moi Hausdeer kumme bin, häwwe moi zwaa Speezel schun uff de Hausdräbb gehokt un uff mich gewoart. Moin Feldwäwel häwwese owwe an die Hausdeer gelekt gehatte. Ich häbb ufsgeschlosse, mer sin langsam die Dräbb nuff un häwwe den Mann in moiner Bawett ehr Bett gelekt. „Hoalt nor Eier Mailer“, häww-ich gesoaht und häwwen däs Terdche mit dem Mann in de Hoase gaß vezäihlt. „Die Bawett brauch aa nix devu ze wisse. Moje frieh, wammer haam kumme, isses immer noch Zeit. Ich häbb e Hääwel Woi roigehollt un mer häwwe uns mol e bissel veschnauft. Noocherer halwe Stunn sin mer wirrer fortgemoacht. Wammer wu woar, wuus woarm woar, un mer kimmt in soue koalt Noacht enaus, do klabbern aam die Zeeh im Maul wie daawe Niß. Mer häwwe kaa Wort babble kenne un woarn frouh, wiemer wirrer owwe im Winzerdorf geland woarn. Ich häbb a glei es Glick gehatte, daß die Bawett uns engäje kumme is, wiemer um de Maikbrunne rumschwenke wollte. Die zwaa annern häwwe sich glei vezooge. „Awwel wolltemer noochder gucke“, häwwich gesoaht. Awwer se hot de Schlabbe gehenkt un hot haam wolle. Ich häbb moi Laschd gehatt, bis ich se wirrer gloatgebiejelt gehatte häbb. „Do zum Wollebäik noi, mer trinke noch e Keppche Kaffe“ häwwich gesoat, „heit derf mol woas druff gäih, ich häbb moi Spen dierhose ou.“ Die Bawett hot awwer als noch kaa Wort gebabbelt. Däs Gedudel um uns rum hot mich ganz daamlig gemoacht. Do hot mich de Schloof iwwermannt. Uff aamool häwwich im Kasernehouf in Reih und Glied geschdanne. Do is de Feldwäwel Stritzel uff mich zukumme un hot mich mit soine grouße Bolleraage ougeguckt als wollter mich dorich un dorich bohrn un hot uff zwaa Knobblecher an moiner Munduur gewesse, wu die Knebb gefehlt häwwe. Dann horrer uff aamol vor mer im Floß geläje un hot uffem Annere erumgebelzt un als „Hannes, helf mer doch“ gerufe. Wie ich net glei beikumme bin, horrer uff aamol vor mer gestanne un hot mich ougebrillt: „Mensch, bischde dann besoffe?“ Dann horrer mich an de zwaa Aermel gepackt un hot mich erumgeschillt, daß mer moi Krätzche vum Kopp uffde Borrem gefalle is. Ich häbbs Gefiehl gehatte, daß ich iwwern gefalle weer. Dodriwer bin ich wach worrn. Do hot moi Bawett vor mer geschdanne. Se hot mich als noch geschillt un an mer rumgezerrt un als gerufe: „Hannes, Hannes kumm zu der, Hannes helf, helf, Hannes helf!“ An Oarm un Baa hotse gezerrert un sou vegeischderte Aage gemoacht, daß dem Stritzel soi die roinschde Budderblumme degäje woarn. „Hannes“, hotse gekresche, „Hannes, mach schnell mit mer haam, woas maanschde woas bassiert is, bei uns dehaam, Hannes, bei uns dehaam leiht en fremmer Kerl im Bett“. Mit aam Satz woar ich uffde Baa.“Woas?“, häwwich gesoaht, „woas?“ „Sou woohr wie ich do stäih duh“ hot die Bawett gesoaht un hot sich die Treene oabgewischt. „Ich glaab, es issen Oibrecher, wu sich bei uns voll gesoffe hot. Es Woihääwel stäiht uffem Noachdischel awwer ganz ausgesoffe.“ Däs hot mich awwer doch gewormt. An de Stritzel häwwich in dem Aageblick wäiklich net mäih gedenkt. Haaßt däs äwe - häwwich jo noch vunem getraamt gehatte, awwer die Wäiklichkeit woar vun dere Traamerei ganz vewischd gange. Mit aam Ruk woar ich nichdern. Ich häbb vum Winzerdorf en Laddestebbel wäckgerobbt, häbb in moim Rouches moi Keppche Kaffee nunnergesterzt un bin dorch die Leit zum Oigang vum Winzerdorf nausgerennt wie besässe. Vor laurer Wut häwwich nix mäih gesähe. Die Bawett is hinnermer hergeloffe un hot geschnauft wie en oalder Bloosbalch. „Nor kaan Spekdakel gemoacht, daß der vorher net uffwache duht“, häwwich uffde Dräbb zu moiner Bawett gesoat. „Bis der uffwache duht, muß der Lumbeseckel der schlächte schun e Leich soi.“ Dodriwwer häwwich aa schun moin Laddestebbel feschder in die Hand genumme un häbb die Deer uffgeresse. Ich wollten groad uff dem Oibrecher soim Oikkopp vehaage, wu wie e Routkrauthaibche aus de Koppekise rausgeglenzt hot, do bin - ich mer maant, es hett sou soi solle, -iwwer unser Kätzel, die Scheckel gestolwert, wu zwische moine Fieß rumschmuse wollt. Es hot en Schloah geduh, wie ich higerumbelt bin, als wollt die ganz Deck runnerkrache. Moi Bawett hot en Mordskrisch lousgelosse, weilse net annerschd gemaant hot, als der Oibrecher weer mer zuvorkumme un hett mer aans zwische die Herner gewickst. Do sin aa schun die Leit vun unne rufsgesterzt kumme. „Licht ebei! Feier! Merder!“ hots vun alle Seite gebrillt. Endlich is aans mirrerer Kichelamb ebeikumme un hots Zimmer beleicht. De „Oibrecher“ hot uffräächt im Bett gesotze un hot kaan Ton rausbringe kenne. Es Maul horrem uffgestanne vor Schreck un aus soim blutroure Kopp häwwe zwaa Aage uns ougestiert wie zwaa grouße weiße Gloasknepp. Herrlein, die Aage - es is mer uff aamol siedendhaaß oigefalle, woas däs for Aage worn. - Soll mer dann däs for meglich hoalte, daß am de Alkehol souen Duck speele kennt? - Ich häbb dogestanne wies Kind beim Dräck. Do hot moin Feldwäwel die Aerm nooch mer ausgestrekt. Ich binem um de Hals gefalle un mer häwwe e Wiedersäihe gefeiert, daß de Bawett un de annern Leit um uns rum es Wasser inde Aage geschdanne hot. -

Wie gesoaht, seller Doag hett mich ins Zuchthaus bringe kenne, wann unser Katz, die Scheckel net gewäst weer.